Τρίτη 26 Μαρτίου 2024

Η 25Η ΜΑΡΤΙΟΥ ΩΣ ΑΝΕΞΑΝΤΛΗΤΟΣ ΚΡΟΥΝΟΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ

 

Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, ο τελευταίος αυτοκράτορας της Κωνσταντινούπολης δίνει την απάντηση στην απεσταλμένη πρεσβεία του Μωάμεθ το 1453, στο αίτημα για αναίμακτη παράδοση της Πόλης. Γνώριζε ότι εκείνη τη στιγμή αναμετριέται με την Ιστορία και αισθανόταν το χρέος για τη διαφύλαξη της μεγάλης ιστορικής κληρονομιάς του Ελληνισμού με τις μνήμες από το «Μολών λαβέ» του Λεωνίδα, κρατώντας στο ύψος της υπερήφανη ολόκληρη τη Ρωμιοσύνη. Η απάντηση ήταν ότι όλοι μαζί θα αποθάνουμε και δε φοβόμαστε για τη ζωή μας. Αυτή η υπέρτατη πράξη θυσίας έδωσε πνοή ζωής και ενέπνευσε για την επιβίωσή μας ως έθνος.

400 χρόνια σκλαβιάς δεν ήταν δυνατά να επισκιάσουν τη λάμψη του αξιομνημόνευτου ελληνισμού. Από την Πελοπόννησο δόθηκε το μήνυμα της επανάστασης και αντήχησε στα πέρατα του κόσμου. Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός στις 25 Μαρτίου του 1821 ύψωσε την ιερή σημαία του σταυρού, το επαναστατικό λάβαρο και κήρυξε την έναρξη της ελληνικής Επανάστασης από το μοναστήρι της Αγίας Λαύρας. Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, μαζί με τον επίσκοπο Καλαβρύτων Προκόπιο και τους Ανδρέα Ζαΐμη, Ανδρέα Λόντο απέστειλαν στους ξένους διπλωμάτες διακήρυξη που τους ενημέρωναν ότι το Ελληνικό Έθνος των Χριστιανών επιζητά την ελευθερία του καταγράφοντας ρητώς την απόφαση των Ελλήνων: «ή να πεθάνουμε ή να ελευθερωθούμε.» Η Τρίπολη, η Αλαμάνα, το Αρκάδι, το Μεσολόγγι, το Κούγκι, τα Ψαρά γίνονται κάστρα θάρρους κι σύμβολα ηρωισμού.

«...Απ' τα κόκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά, και σαν πρώτα ανδρειωμένη, χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά» ανακράζει η ελληνική ψυχή μέσα από τον «Ύμνο εις την Ελευθερίαν» του εθνικού μας ποιητή Διονυσίου Σολωμού. Αμέτρητοι οι ήρωες και ηρωίδες μπροστά στους οποίους υποκλινόμαστε με δέος και ευγνωμοσύνη. Η επανάσταση ξεδιπλώνεται σε στεριά και θάλασσα. Το όραμα της Ελευθερίας σήκωσαν μορφές αγέρωχες, γνήσια τέκνα της ελληνικής λεβεντιάς, βράχοι υψηλοί, με απίστευτη αντρειοσύνη. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στον Μοριά... δεν ήταν ένας απλός ήρωας, αλλά ο πρώτος μεταξύ των ηρώων. Ο πολέμαρχος, ο υπερασπιστής των Ιερών και Οσίων της φυλής και του Γένους μας. Ο μυθικός καβαλάρης που εκπροσωπούσε το ηρωικό πνεύμα των Ελλήνων. Ο φορτωμένος με τις αρετές και αδυναμίες της φυλής μας, που κουβαλούσε μέσα του όλους τους προγόνους μας, τις πανάρχαιες ρίζες του Ελληνισμού. Αυτός που με την ισχυρή προσωπικότητά του κατάφερε να μετατρέψει τους φοβισμένους ραγιάδες, σε ατρόμητους πολεμιστές. Ήταν ο σταυραετός, ο αετός της κλεφτουριάς! Η στρατηγική του ιδιοφυία στην τακτική του πολέμου διαφάνηκε στις νικηφόρες μάχες των Ελλήνων κατά των Τούρκων στο Βαλτέτσι, στα Δερβενάκια, στη Γράνα, στη Δραμπάλα και στην άλωση της Τριπολιτσάς.

Ο αριθμός των ηρώων δε σταματά…ο Παπαφλέσσας στο Μανιάκι, ο Διάκος στην Αλαμάνα, «Και η φλόγα φούντωνε…Κάποιοι τους έλεγαν τρελούς…κι όμως η φλόγα της επανάστασης συσπείρωσε όλους τους Έλληνες». Νικηταράς, Καραϊσκάκης, Μπότσαρης, Κανάρης, Μαντώ Μαυρογένους,  Μπουμπουλίνα, Μιαούλης…Το επαναστατικό μήνυμα αντήχησε σε όλη την Ελλάδα… Νάουσα, Χίος, Ψαρά, Μεσολόγγι…Το Μεσολόγγι έγινε το σύμβολο της επανάστασης. Πείνασε, δεκατίστηκε, χτυπήθηκε μα ποτέ δε λύγισε! Έμεινε όρθιο, σαν ατσάλινος πύργος με γρανιτένια θέληση ενάντια στη τυραννία. Κι ο χορός του Ζαλόγγου των γενναίων Σουλιωτισσών, αποτέλεσε πράξη υπέρτατης θυσίας και έχει παραμείνει στην παγκόσμια ιστορία. Η λεβεντογέννα χώρα, είναι  η Ελλάδα μας, ο τόπος που γέννησε την ιδέα της Ελευθερίας, την ιδέα της Δημοκρατίας κι όλων των αξιών.

400 χρόνια υπό Οθωμανικού ζυγού καταφέραμε να διατηρήσουμε το ελληνικό φρόνημα ζωντανό. Η πίστη στον Θεό, η αγάπη για την πατρίδα και το βάρος της ιστορικής κληρονομιάς αποτέλεσαν το τρίπτυχο πάνω στο οποίο δομήθηκε η αποτίναξη του τούρκικου ζυγού και κατ’ επέκταση η ελευθέρωσή μας. Χρόνια Πολλά Ελλάδα και Υπερήφανα!


Πέμπτη 21 Μαρτίου 2024

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ

 


Ορμώμενος από την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, και μετά από την παρακολούθηση   μιας λογοτεχνικής  εκδήλωσης,  στην οποία ο καθένας είχε την ευκαιρία να συμμετάσχει και να απαγγείλει ποιήματα της αρεσκείας του, θεωρώ σκόπιμο να παραθέσω κάποιες σκέψεις μου σχετικές με τον θαυμαστό κόσμο που λέγεται ποίηση.

            Στην  εκδήλωση  απαγγέλθηκαν ποιήματα διακεκριμένων ποιητών και μέσα από αυτά  διαφάνηκε  το κυρίαρχο συναίσθημα, που ήταν το ρίγος της αισθαντικής συγκίνησης. Πραγματικά, ποιος δε το νιώθει αυτό διαβάζοντας αληθινή ποίηση  που έχει τη δύναμη να σε συνεπαίρνει με τη  μαγεία της; Δεν είναι εύκολο  όμως να γράφει κάποιος ποίηση και πόσο μάλλον να δρέπει δάφνες ποιότητας και να χαίρει αναγνώρισης και θαυμασμού. Άλλωστε, πιστεύω πως οι ποιητές δεν φυτρώνουν ξαφνικά. Δεν κάνουν την εμφάνισή τους απότομα χωρίς να έχει προηγηθεί ένα στάδιο ωρίμανσης κι εσωτερικής διεργασίας. Εννοώ φυσικά, τους αληθινούς ποιητές, που έχουν χαραγμένη στα ποιήματά τους τη «σφραγίδα της δωρεάς» κι όχι τους καιροσκόπους και ματαιόδοξους που νομίζουν ότι με το να αραδιάζουν στίχους, δημιουργούν ποίηση.

            Η ζωή μας χαρίζει τα βιώματα εκείνα, που υλοποιώντας τα και συνταιριάζοντας τα με παιδεία και γνώση, ο έμφυτος λυρισμός θα τα μεταμορφώσει σε έντεχνο ποιητικό λόγο με διαστάσεις διανθρώπινες και καθολικές. Αυτή τη διαδικασία ακολουθεί ο γεννημένος με το δώρο της αληθινής ποίησης. Ο ποιητής, όντας δέκτης ευαίσθητος και φύση λαμπερή, επηρεάζεται από τα προσωπικά του βιώματα, τα οποία τον τυλίγουν, όπως το μεταξένιο κουκούλι τον μεταξοσκώληκα. Εκεί μέσα επιτελούνται οι διεργασίες και με μόχθο πολύ προκύπτει το ηθικό υπόβαθρο της ποίησής του. Λιγοστοί είναι οι ποιητές, οι οποίοι ακολουθούν τον μακρύ και φιλέρημο δρόμο. Οι ματαιόδοξοι πετούν το «κουκούλι» νεότατοι και διατυμπανίζουν με όση φωνή έχει η απειρία τους, την ποιητική τους ιδιότητα. Οι πραγματικοί όμως ποιητές αφήνουν να ωριμάσει μέσα τους η ποίηση, έχοντας έναν πόλεμο ανοιχτό με την ίδια τους την πνευματική φύση για να καταθέσουν εν τέλει με σεβασμό τη δημιουργία τους στο βωμό της ποιητικής Τέχνης. Έτσι καταφέρνει ο ποιητής να αποτελεί ανεξάντλητο κρουνό εμπνεύσεων και να προσφέρει στην τέχνη, η οποία εξυψώνει το πνεύμα στο επίπεδο μιας ύψιστης ευδαιμονίας και δίνει την αίσθηση του αιώνιου, του απέραντου, του καθολικού. Ο Ι.Μ Παναγιωτόπουλος μας λέει «Όσοι λιγότεροι άνθρωποι πιστεύουν στην ποίηση, τόσο φτωχότερη γίνεται η οικουμενική ανθρώπινη ψυχή.»

            Η ρέμβη, η νοσταλγία, η αγάπη, η ελευθερία, η ελπίδα έρχονται και συμπλέκονται αρμονικά στον ίδιο χώρο της καρδιάς. Η αδελφοσύνη, η επικράτηση του δικαίου, ενσαρκώνουν το φάσμα της ποιητικής.  Αυτό είναι το αιώνιο όραμα κάθε γνήσιου ποιητή, που σέβεται την ποιητική και τον ίδιο του τον εαυτό.

Τετάρτη 6 Μαρτίου 2024

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ- Η ΕΛΠΙΔΑ ΙΔΩΜΕΝΗ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ

 


Σπείραμε ανέμους και τώρα θερίζουμε θύελλες! «Μα πού να στηριχθούμε;» αναρωτιούνται με παράπονο και με μία επικάλυψη οργής οι νέοι μαθητές για την κοινωνία που τους παραδίδουμε. Τους δίδαξε άραγε κάποιος Δάσκαλος τη δυνατότητα να σταθούν στα πόδια τους ή φρόντισε να τους εφησυχάσει λέγοντάς τους πως γι' αυτό τον λόγο υπάρχουν και οι πατερίτσες! Μπορεί να βρέθηκε κάποιος στο διάβα της σχολικής τους ζωής, αλλά δυστυχώς ένας κούκος δε δύναται να φέρει την άνοιξη.

Οι σκέψεις εκκινούν από τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του Σχολικού εκφοβισμού και τα αυξανόμενα περιστατικά σχολικής βίας, λεκτικής είτε σωματικής εις βάρος μαθητών και καθηγητών. Πού είναι ο σεβασμός προς τον ιερό χώρο του σχολείου και προς το λειτούργημα του Εκπαιδευτικού; Απαξιώθηκε κι αυτός, όπως όλες οι υψηλές αξίες! Ο σχολικός εκφοβισμός μεταξύ μαθητών, ακόμη και επιθέσεις εναντίον καθηγητών αποτελούν μία κατάσταση για την οποία όλοι έχουμε μερίδιο ευθύνης.

Αρχικά η παρεχόμενη εκπαίδευση πιο αποστεωμένη και από ένα αδέσποτο ζώο που έχει έλλειψη τροφής επαίρεται για την περιβόητη κοινωνικοποίηση του μαθητή, την οποία εντέχνως την υποδαύλισε, ωθώντας τον νεαρό να μιλά για επανάσταση, ισοπέδωση θα συμπληρώναμε, μέχρι τη στιγμή που η ειδοποίηση από το istagram θα ηχήσει και δε βαριέσαι έχουμε καιρό μπροστά μας για ανατροπές… Η αλλαγή του κόσμου μπορεί να περιμένει! Η εξέγερση ταυτίστηκε με την έννοια του «εικονικού σπασμού».

Σε στράτευση τα προβαλλόμενα είδωλα από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης σπεύδουν να τονώσουν την εγωπάθεια του επαναστατημένου νέου, λέγοντάς του ωμά ότι παλληκαριά μπορεί να είναι και η απάτη, αρκεί να γίνει με έξυπνο τρόπο, ώστε να μη το καταλάβει κανείς. Η δε γονική συμβουλή σε όλα αυτά σχετίζεται με το να πιάσεις πολλά λεφτά στα χέρια σου, για να μη σου λείπει τίποτα. Δεν ομιλούμε ασφαλώς, για το σύνολο των οικογενειών, καθώς η πλειονότητα των γονέων πασχίζουν να μεταλαμπαδεύσουν αξίες και ιδανικά στα παιδιά, για να βγουν στην κοινωνία ηθικοπνευματικά αρματωμένα. 

Τι να πράξει όμως, ο νέος σε μία κοινωνία, που τον τροφοδοτεί συνεχώς με αντιφάσεις; Ξεχασμένη λέξη είναι η αγάπη, δεν έχει θέση στο οπλοστάσιο αξιών της σύγχρονης εποχής, εκφυλίστηκε και αυτή σε χυδαίο έρωτα με τη στρεβλότητα. Η κοινωνία παίρνοντας τον ρόλο του καλού παιδαγωγού κραυγάζει ότι ιδανικά και αξίες δεν υπάρχουν. Το παν είναι να είσαι νικητής! Και νικούν οι βάνδαλοι, αγνοώντας ότι είναι ήδη ηττημένοι. Εξού και ο κατήφορος της  κοινωνίας, μέσα σε μία φούσκα παραλογισμού και ξεδιαντροπιάς.

Ως αποτέλεσμα οι περισσότεροι νέοι μας ζουν κάτω από τον ίσκιο τους, δειλοί και φοβισμένοι κυνηγοί ενός καλύτερου κόσμου με ανήθικες προδιαγραφές και με μικρόνοες προοπτικές. Και πώς να γίνει διαφορετικά, αφού η εργασία και η μελέτη, αντικαταστάθηκε από τη φυγοπονία και την ελάχιστη δυνατή προσπάθεια. Δεν αναφερόμαστε στο σύνολο των νέων, αλλά στο γενικό στίγμα της σημερινής εποχής. Μπορεί άραγε το κλίμα της γενικότερης απαξίωσης να αλλάξει;

Η απάντηση είναι ότι ο Εκπαιδευτικός οφείλει να εμπνεύσει! Πρωταρχικά  ως αξιόλογος παιδαγωγός να παρακινείται από την πηγαία του θέληση και το όραμά του να διαμορφώσει ανθρώπους εμφορούμενους με αξίες, ιδανικά, κριτική ικανότητα και όχι παθητικούς θεατές των γεγονότων. Η ηθικοπλαστική αναμόρφωση των μαθητών είναι το ζητούμενο για το εκπαιδευτικό σύστημα. Μόνο με σωστούς ανθρώπους που έχουν ολοκληρωμένη προσωπικότητα, μπορεί να ανελιχθεί μία κοινωνία. Εν τέλει, ο προοδευτικός εκπαιδευτικός πρέπει να πείσει τον εαυτό του ότι δεν είναι μόνο μεταδότης γνώσεων, αλλά και πολιτικός αγωνιστής, καθώς και διαμορφωτής συνειδήσεων. Η δουλειά του δεν ολοκληρώνεται με τη διδασκαλία των μαθημάτων, αλλά συνεχίζεται με τη συμμετοχή και αφιέρωσή του στον αγώνα για την αποδοχή της διαφορετικότητας, της ισότητας και της εξάλειψης της κοινωνικής αδικίας.

Ο δημοκρατικός εκπαιδευτικός υποχρεούται να αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση για τους μαθητές και μελλοντικούς δημοκρατικούς πολίτες της κοινωνίας. Δε νιώθει δέσμιος μπροστά στο κατεστημένο, δεν επιβάλλεται με απολυτότητα, αλλά σέβεται την ελευθερία της σκέψης, του φρονήματος των παιδιών, των συναδέλφων του, των συνανθρώπων του, προσπαθώντας με πράξεις να κρατήσει σταθερό το «πηδάλιο άξιών», για να έχει αίσιο τέλος το ταξίδι με συνοδοιπόρους τους μαθητές του προς κόσμους θεληματικούς.

Αδιαμφισβήτητα, η ελπίδα ενυπάρχει στο «γιατί» του νεαρού μαθητή. Αυτό που απαιτείται είναι η συνεργασία όλων των αρμόδιων φορέων με σκοπό να πείσουν τον μαθητή ότι η αναμόρφωση είναι η λύση. Όχι η ισοπεδωτική κριτική και κατ' επέκταση ο βανδαλισμός και η βία!

Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου 2023

Σκέψεις με αφορμή τα Κείμενα των Επαναληπτικών Πανελληνίων Εξετάσεων και την Αρχή της Νέας Σχολικής χρονιάς!


Σκέψεις με αφορμή τα Κείμενα των Επαναληπτικών Πανελληνίων Εξετάσεων και την Αρχή της Νέας Σχολικής χρονιάς



 Τα Κείμενα των Επαναληπτικών Πανελληνίων Εξετάσεων 2023 που επιλέχθηκαν για να εξεταστούν οι μαθητές και μαθήτριες των Γενικών Λυκείων και των Ελλήνων του εξωτερικού αναδεικνύουν την αξία του σεβασμού και του αυτοσεβασμού. Πρόκειται για αλληλοτροφοδοτούμενες αξίες, που δυστυχώς εκλείπουν σε μεγάλο βαθμό από τη σύγχρονη κοινωνία και χρίζουν επείγουσας επαναφοράς. Αν οραματιζόμαστε καλύτερες και πιο ανθρώπινες κοινωνίες, η Παιδεία είναι η απάντηση με την αλλαγή νοοτροπίας. Όπως υποστηρίζει στο 1ο κείμενο ο Αντώνης Σπανός: "Ο σεβασμός είναι θέμα παιδείας και εσωτερικής ισορροπίας και πολύ λιγότερο θέμα μόρφωσης." Κρίνεται αναγκαία ,λοιπόν, η στροφή της κοινωνίας μας κι κυρίως των μαθητών μας στις ουμανιστικές αρετές καθώς τα Πτυχία από μόνα τους είναι "κενά περιεχομένου", όταν δε συνοδεύονται από την κατάλληλη ηθικοπλαστική αναμόρφωση. Οι Ανθρωπιστικές Επιστήμες ως φορείς αξιών και πολιτισμού κρίνεται σκόπιμο να ανακτήσουν τη χαμένη τους αίγλη!
Εύχομαι καλή Σχολική Χρονιά σε μαθητές και εκπαιδευτικούς!

ΚΕΙΜΕΝΟ 1
Η καλλιέργεια και η αξία του (Αυτο) Σεβασμού
Οι άνθρωποι που δεν σέβονται, είναι άνθρωποι φοβικοί, ανασφαλείς, με αγκυλώσεις και
παρωπίδες, που δυσκολεύονται να συνυπάρξουν σε ένα κοινωνικό σύνολο ή σε μια ομάδα
που περικλείει τόσο πολλή διαφορετικότητα. Το κυριότερο χαρακτηριστικό των ανθρώπων
αυτών είναι ότι πιστεύουν πως μειώνοντας τον άλλον αποκτούν μεγαλύτερη υπόσταση οι
ίδιοι· αυτό είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα των ανθρώπων που «φωνάζουν» ότι είναι
σημαντικοί. Δεν χρειάζεται να «φωνάζεις» ποιος είσαι, χρειάζεται απλώς να πορεύεσαι με
βάση τον σεβασμό, καθώς η ένδειξη σεβασμού αντικατοπτρίζει και τον αυτοσεβασμό σου.
Για να αποδεχτείς τον άλλον, δεν χρειάζεται να συμφωνείς ούτε χρειάζεται να ταιριάζεις
μαζί του. Τον αποδέχεσαι γιατί τον σέβεσαι, σέβεσαι πώς είναι ο άλλος σαν άνθρωπος,
σέβεσαι το γεγονός ότι δεν μπορείς να αλλάξεις τους άλλους ανθρώπους, σέβεσαι το ότι οι
άνθρωποι γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε σε διαφορετικές κοινωνίες, κουλτούρες και
«πιστεύω», που είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα τα έχουμε κάνει μέρος της δικής μας ζωής.
Μάθε να παρατηρείς, να ακούς, να αισθάνεσαι τι συμβαίνει γύρω σου και σταμάτα να
περιστρέφεις τα πάντα γύρω από σένα, είναι μια καλή αρχή για να μπορέσεις κάποια στιγμή
να σεβαστείς τον διπλανό σου.
Ο σεβασμός είναι θέμα παιδείας και εσωτερικής ισορροπίας και πολύ λιγότερο θέμα
μόρφωσης. Δυστυχώς στις μέρες μας είναι δυσεύρετος. Εάν γυρίσουμε πολύ πίσω, θα
συνειδητοποιήσουμε ότι ο σεβασμός χάθηκε από τότε που αρχίσαμε να πιστεύουμε ή μας
έκαναν να πιστέψουμε ότι όλοι οι άλλοι έχουν λιγότερη αξία μπροστά στο δικό μας «εγώ»,
από τότε που η προσωπική μας αντίληψη για το δίκαιο και το σωστό υπερίσχυσε της
ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Χάσαμε κάθε ίχνος προσανατολισμού, στην ανάγκη μας να θεωρούμε τον εαυτό μας
τον πιο σημαντικό άνθρωπο μειώνοντας τους άλλους. Χάσαμε τον σεβασμό, στην
προσπάθειά μας να επιβιώσουμε μέσα σε έναν κόσμο που αποζητά να σε προετοιμάσει ως
λύκο έτοιμο να αντιμετωπίσεις ό,τι βρεθεί μπροστά σου. Χάσαμε τον σεβασμό με την ιδέα ότι
πάντα εμείς ξέρουμε καλύτερα από τους άλλους, τον χάσαμε όταν ξεκινήσαμε να πιστεύουμε
πως είμαστε αρκετά δυνατοί ώστε να μην έχουμε ανάγκη τους άλλους, και το κυριότερο, όταν
μας έμαθαν ότι σημασία έχει να παίρνεις αυτό που θέλεις, χωρίς να νοιάζεσαι για τον άλλον.
Σημαντικοί γινόμαστε μέσα από τις πράξεις μας και τη στάση ζωής μας, και όχι μέσα
από κούφιες φιλοσοφίες, αόριστα και χαώδη ρητά. Ο σεβασμός είναι κόσμημα κι αυτό το
κόσμημα μάθε να το φοράς και να το προσέχεις καθημερινά. Ίσως να είναι και το μόνο που
σε κάνει πραγματικά πιο όμορφο…
[Αντώνης Σπανός, Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπευτής

ΚΕΙΜΕΝΟ 2
Συζητώντας για τον σεβασμό
Στοιχείο του πολιτισμού είναι και αυτός. Μόνο που η περίπτωσή του μπερδεύει την
καθημερινότητα. Ίσως επειδή εμφανίζεται πολλές φορές στη θεωρία και λιγότερες στην
πράξη, έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα στην εποχή μας. Και ας τον μνημονεύουν οι
πολιτικοί σχεδιασμοί, στην προσπάθειά τους να διαμορφώσουν νέα δεδομένα στις σχέσεις
του κράτους με τον πολίτη και τούμπαλιν1. Το ευτύχημα είναι πως υπάρχει ακόμα και
εξακολουθεί να περιλαμβάνεται στο, κοινώς αποδεκτό, πλαίσιο συμπεριφοράς για τα μέλη
μιας κοινωνίας. Τουλάχιστον επισήμως. Γιατί, ανεπισήμως, τρέχα γύρευε.
Αλλά τι είναι σεβασμός; «Το να υπολήπτεται2, να τιμά κανείς διάφορα πρόσωπα…»,
ήταν η πρώτη απάντηση που ακούστηκε προ ημερών στη φιλική συντροφιά και έδωσε την
αφορμή να συζητηθεί, βιαστικά, ένα θέμα συνυφασμένο με την κοινωνική πορεία, σύμφωνα
με τις όποιες γνώσεις ή εμπειρίες του καθενός και την ψυχική διάθεση της στιγμής.
«Είναι η εκτίμηση που νιώθουμε για τους γονείς και τους παππούδες μας ή τους
δασκάλους των μαθητικών μας χρόνων, που δεν αρκέστηκαν στα σχολικά βιβλία και μας
έμαθαν πως η θέληση συμβαδίζει με την πρόοδο και ότι η σύνεση οδηγεί στην ορθή κρίση
για τις προσπάθειες και τις επιλογές μας», είπε ο νεότερος της παρέας.
«Η αναγνώριση όχι αποκλειστικά του κύρους κάποιων ανθρώπων αλλά και της αξίας
που έχουν στο ρεύμα της ζωής οι κανόνες για την κοινωνική συμβίωση, οι νόμοι που
αποσκοπούν στο κοινό όφελος, οι παραδόσεις που γαλούχησαν3 τις περασμένες γενιές και
γεφυρώνουν το παρελθόν του τόπου μας με το μέλλον του», συμπλήρωσε ο τρίτος.
Ωστόσο, η συζήτηση δεν περιορίστηκε στην ανταλλαγή απόψεων για τον σεβασμό.
Είχε και συνέχεια. Γιατί ο τέταρτος της φιλικής συντροφιάς μπορεί να μην είχε αντιρρήσεις και
να συμφώνησε, λίγο ή πολύ, με τους προλαλήσαντες4, πλην όμως βρήκε την ευκαιρία και ‒
«σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος» κατά τον στίχο του Κωνσταντίνου Καβάφη ‒ τους
μίλησε για τις επιπτώσεις που έχουν και στη συμπεριφορά των ανθρώπων τα προβλήματα
του πλανήτη, τις ανησυχίες που προκαλούν οι άγνωστες ή και περίεργες επιδιώξεις της
εποχής μας, τα κενά που αφήνουν οι αμφισβητήσεις των παλαιών δεδομένων της ζωής και
για το άγχος της επιβίωσης… «Σε μονόδρομο χωρίς επιστροφή και με αόρατο τέρμα
βαδίζουμε», συνέχισε. «Αλλά, τι μπορεί να κάνει, τώρα πια, ένας σκεπτόμενος άνθρωπος;
Τουλάχιστον, ας φροντίσει να διατηρήσει ανέπαφο τον αυτοσεβασμό του και ζωντανή τη
συνέπειά του σε αρχές και αξίες. Από κει και πέρα, στο χέρι του είναι να σέβεται τον διπλανό
του, για να έχει την απαίτηση να του φέρεται κι εκείνος με τον ίδιο τρόπο. Και ακόμη να
αποδεικνύει με τα λόγια και τις πράξεις του τον σεβασμό του στο περιβάλλον, στην
ταλαιπωρημένη Φύση, που δημιουργεί την εντύπωση ότι πασχίζει, έστω και καθυστερημένα,
με απρόοπτα ξεσπάσματα και ακραία καιρικά φαινόμενα, να ξαναβρεί τις χαμένες της
ισορροπίες, για να ανασάνουν με ανακούφιση τα έμβια όντα».
Οι άλλοι της παρέας τον άκουσαν σιωπηλοί. Ποιος ξέρει, ίσως και να συμφωνούσαν
με τις απόψεις του…
[Σπύρος Τσίρος, από τον ημερήσιο τύπο, 30.05.2007].

ΚΕΙΜΕΝΟ 3
Κρίτων Αθανασούλης
Ανεβαίνω
Πάρτε με στην αγκαλιά σας και πέστε μου: είσαι ζαλισμένος.
Βάλτε με να καθίσω με τη συντροφιά σας και πέστε μου: ήσουν πολύ μοναχός.
Στρώστε μου ένα κρεβάτι μ’ απαλά χέρια και πέστε μου: πολύ κουράστηκες.
Πέστε ο ένας στον άλλο πως από σήμερα μ’ ανεβάζουν τα χέρια σας
σ’ ένα φως που γεννιέται μέσα σε μάτια αποφασισμένα.
Σύντροφοι αυτής της πορείας, βγάλτε από μέσα μου
τη λάσπη που η ψυχή μου πατεί λερώνεται κι αγωνίζεται να ξεπεράσει.
Πιο πέρα είναι ο καλοκαιρινός δρόμος. Λίγο πιο πέρα ανθίζουν οι ακακίες,
τραγουδούν οι σειρήνες. Και μεις βουλώνουμε τ’ αυτιά μας φοβισμένοι
μήπως χαθούμε μέσα σε μια γλυκιά μουσική.
Εμπρός, λοιπόν. Το άστρο μού κρέμασε μια αχτίνα. Ανεβαίνω κρατώντας
αυτή τη φωτεινή κλωστή, αιωρούμαι στην αγκαλιά τόσων κινδύνων.
Αν πέσω, ας πέσω, όλα τα χέρια σας ανοιγμένα θα με κρατήσουν και δε
θα πεθάνω ποτέ, μέσα σ’ αυτά τ’ αγαπημένα σας χέρια.
[Σπύρος Κοκκίνης, Ανθολογία Νεοελληνικής Ποίησης, Από τα Άνθη Ευλαβείας έως τις μέρες μας, Βιβλιοπωλείο
της Εστίας, 2008, σελ. 26].

Πέμπτη 7 Σεπτεμβρίου 2023

ΕΝΑ ΣΠΟΥΔΑΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ - 6ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΠΟΙΗΣΗΣ ΠΑΤΡΑΣ 2023




Ένα σπουδαίο πολιτιστικό γεγονός εξελίσσεται στην πόλη των Πατρών. Πρόκειται για το 6ο Φεστιβάλ Ποίησης με τίτλο «Αόρατοι Άνθρωποι | Αόρατες Σκέψεις – Invisible People | Invisible Thoughts».Αναγνωρισμένοι ποιητές από όλο τον κόσμο συνομιλούν για την Ποίηση μέσα από Ποιητικές τους Αναγνώσεις. Με τέτοιες εξωστρεφείς δράσεις αναδεικνύεται η Πάτρα ως χώρος πολιτισμού και γραμμάτων. Η πόλη των Πατρών πρωτοστατεί στο κομμάτι της Λογοτεχνίας και αυτές οι πνευματικές ζυμώσεις αποτελούν τα “πνευματικά ερείσματα” προσέλκυσης της διανόησης σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα φώτα της παγκόσμιας λογοτεχνίας πέφτουν στη πόλη των Πατρών. Δράσεις όπως αυτές είναι σίγουρα αθόρυβες πνευματικές επαναστάσεις με δυναμική να αποτελέσουν πόλους περαιτέρω ανάπτυξης για την πόλης μας.

Το Γραφείο Ποιήσεως και το Culturebook.gr δημιούργησαν το Patras Word poetry festival. Η ομάδα υλοποίησης πολυπληθής με ειδικευμένους και εξειδικευμένες συνεργάτες και καθηγητές που υλοποιούν σε ετήσιο βάθος αυτό το όραμα. Την έμπνευση και την πραγματοποίηση αυτού του πετυχημένου Φεστιβάλ είχε ο Πρόεδρος του Γραφείου Ποιήσεως Αντώνης Σκιαθάς με τον πρόεδρο του Φεστιβάλ Τριαντάφυλλο Ηλ. Κωτόπουλο να συνεργάζονται αρμονικά για την υλοποίηση του.

H καινοτομία του φετινού Φεστιβάλ έγκειται στη συμπερίληψη τριών πολύ σημαντικών art projects, που ξεκίνησε από 4 και θα ολοκληρωθεί 14 Σεπτεμβρίου, ενώ το κύριο μέρος του, που αφορά στην ποίηση, θα εξελιχθεί από τις 7 έως τις 10 Σεπτεμβρίου. Η επίσημη έναρξη του Φεστιβάλ έχει προγραμματισθεί για την Πέμπτη 7 Σεπτεμβρίου, στον Πολυχώρο Εικαστικών Δράσεων Αγορά Αργύρη, με την παρουσίαση του art project «Αόρατοι Άνθρωποι | Αόρατες Σκέψεις – Invisible People | Invisible Thoughts«, στο οποίο συμμετέχουν Έλληνες και ξένοι καλλιτέχνες και περιλαμβάνονται ζωγραφικά έργα, εγκαταστάσεις, κατασκευές, video art και performances.

Το πρόγραμμα των Ποιητικών Αναγνώσεων έχει ως εξής:

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 2023

Πέμπτη 7 Σεπτεμβρίου | Αγορά Αργύρη,19.00 – 21.00, Εγκαίνια Art Project Αόρατοι Άνθρωποι | Αόρατες Σκέψεις
1ος Κύκλος Ποιητικών Αναγνώσεων
1η Συνεδρία Αναγνώσεων
Ελένη Αρτεμίου – Φωτιάδου
Ahmet Kuntberk
Kateřina Rudčenková
Βαρβάρα Χριστιά
Selahatin Yolgiden
Pavel Piekar
Τάσσος Παγιασλής
Zuzana Husárová
Henning Bergsvåg
Mila Haugová

Παρασκευή 8 Σεπτεμβρίου | Achaia Clauss - Ξενάγηση στo Οινόκαστρο, 20.00

2ος Κύκλος Ποιητικών Αναγνώσεων

* Παρασκευή 08.09 | Achaia Clauss
2η Συνεδρία Αναγνώσεων
Τριαντάφυλλος Κωτόπουλος
Simona Racková
Παναγιώτης Κερασίδης
Dashamir Malo
Λιάνα Σακελλίου
Βαγγέλης Τασιόπουλος
Νίκος Ερηνάκης
Αντώνης Σκιαθάς
Τασούλα Τσιλιμένη
Μαρία Κούρση
Σωτήρης Παστάκας
Βαγγέλης Ζαφειράτης
Μ. Seppola Simonsen
Αριστέα Παπαλεξάνδρου
Αλεξάνδρα Μπακονίκα
Κώστας Κρεμμύδας
Μάνια Μεζίτη
Έλσα Κορνέτη
Marianne Catzaras
Θάνος Γώγος
Σάββατο 9 Σεπτεμβρίου – Πρωί, 10.00 Ίδρυμα Ελληνική Διασπορά | Ξενάγηση, 12.00 Οικία Περιβολαρόπουλου 3ος Κύκλος Ποιητικών Αναγνώσεων
3η Συνεδρία Αναγνώσεων
Δημήτρης Αλεξίου
Ελένη Αράπη
Δημήτρης Βαρβαρήγος
Χριστίνα – Παναγιώτα Γραμματικοπούλου
Marija Dejanović
Στάθης Ιντζές
Ευτυχία – Αλεξάνδρα Λουκίδου
Gokcenur Celebioglu
Γιώργος Ρούσκας
Nina Medved
Ηλίας Μέλιος
Γιάννης Στεφανάκις
Ασημίνα Ξηρογιάννη
Κατερίνα Λιάτζουρα
Δημήτρης Βασιλάκης
Πηνελόπη Αλιβιζάτου
Κλεονίκη Δρούγκα
Σωτήρης Λυκουργιώτης
Μαρία Χριστοδούλου
Χριστίνα Λαμπούση
Denis Scofic
Σάββατο 9 Σεπτεμβρίου – Βράδυ | Βίλα Κόλλα, 20.00 Τιμητικές Διακρίσεις
4η Συνεδρία Αναγνώσεων
Διαβάζουν Έλληνες, Ελληνίδες, Ξένοι, Ξένες ποιητές και ποιήτριες για δεύτερη φορά
Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου, 10.00 Γέφυρα |
5η Συνεδρία Αναγνώσεων
Διαβάζουν Έλληνες, Ελληνίδες, Ξένοι, Ξένες ποιητές και ποιήτριες για δεύτερη φορά.

Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου,12.00 Μεσολόγγι
Ξενάγηση και συνεδρία σε συνεργασία με το Πνευματικό Κέντρο Δήμου Μεσολογγίου Κήπος Ηρώων
6η Συνεδρία Έλληνες, Ελληνίδες, Ξένοι, Ξένες ποιητές και ποιήτριες για δεύτερη φορά.
Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου – Βράδυ | Πολύεδρο, 20.00
7η Συνεδρία Αναγνώσεων
Αφιέρωμα στην ποίηση των Ελληνόφωνων χωριών της Ιταλίας.
Fernado Pensa
Leo Lucceri
Salvatore Tomasi



Όλες οι αντ

Παρασκευή 25 Αυγούστου 2023

ΠΥΡΙΝΟΣ ΕΦΙΑΛΤΗΣ - Η ΑΥΤΟΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ

 

Οι ιδέες ταξιδεύουν με ταχύτητα φωτός και δε λογαριάζουν αποστάσεις. Η θέαση αυτών των ιδεών, ανοίγει διάπλατα δρόμους και δημιουργεί το όραμα για ένα καλύτερο αύριο, τόσο σε ατομικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο.  Η γνώση των διαχρονικών νοημάτων και των αρετών είναι υποχρεωτική σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο, που έχει απωλέσει το κέντρο βάρους του, και το οποίο θα έπρεπε να είναι ο άνθρωπος, όπως καταγράφεται από την αρχαιοελληνική Μυθολογία στο αίνιγμα της Σφίγγας. Μέσα από την επίλυση του αινίγματος από τον Οιδίποδα η ανθρωπότητα για πρώτη φορά συνειδητοποιεί τον ακριβή ρόλο της μέσα σε απέραντους αιώνες ανυπαρξίας. Κέντρο λοιπόν ο άνθρωπος... Από τον σύγχρονο όμως "ΑΝΘΡΩΠΟ - ΤΕΡΑΣ" που δημιουργήσαμε, με ποιον τρόπο θα ξεφύγουμε άραγε; Η ανθρωπότητα αυτοκαταστρέφεται με μανία...

Πέμπτη 19 Μαΐου 2022

 Η γενοκτονία των Ποντίων - Ημέρα Μνήμης για τον Ελληνισμό


Κοιτίδα του ελληνικού πολιτισμού αποτελεί η Μικρά Ασία, όπως και ο ένδοξος Πόντος. Εκεί βαπτίστηκε το ελληνικό πνεύμα με τον γενάρχη ποιητή βάρδο Όμηρο να δίνει το έναυσμα της γενιάς μας: «ταύτης τοι γενετής τε και αίματος ευχόμεθα είναι» (από αυτήν αλήθεια τη γενιά κι από αυτό το αίμα καυχιόμαστε πως κρατάμε.) Οι περγαμηνές πνεύματος, ο ανθρωπισμός, η Ελευθερία, η Δημοκρατία κατά την διάσχιση ενός τρισχιλιετούς και πάνω βίου του ελληνικού έθνους, μόνον ρίγος συγκίνησης δύναται να προκαλέσουν. Οι φιλόσοφοι Θαλλής, Αναξιμένης, Αναξίμανδρος, όπως και οι ιστορικοί Ηρόδοτος, Παυσανίας αποτελούν τέκνα του Μικρασιατικού ελληνισμού, της Ιωνίας. Ο Μέγας Αλέξανδρος, ο Μακεδόνας διέδωσε τον ελληνισμό στα πέρατα του κόσμου, όπως και στη Μικρά Ασία, με την επικράτηση της ελληνικής γλώσσας ως μέσο συνεννόησης και γενικότερου εξελληνισμού του κόσμου. Τί θα ήταν ο Μέγα Αλέξανδρος αν δεν είχε δάσκαλο τον Αριστοτέλη άραγε, που τον μύησε στη φιλοσοφία του και τον αρχαιοελληνικό τρόπο σκέψης; Μήπως ένας αιμοδιψής βάρβαρος στρατηλάτης, που θα κατέστρεφε κάθε πολιτισμικό στοιχείο των κατεκτημένων λαών; Μήπως ένας Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ που έκαψε, και πυρπόλησε κάθε τι ελληνικό, όπως εκκλησίες, σπίτια, ξεριζώνοντας από τον τόπο κατοικίας τους πάνω από μισό εκατομμύριο Ποντίους; Εν συνεχεία η Βυζαντινή αυτοκρατορία, με χρόνο ζωής χίλια έτη περίπου και πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη αποτέλεσε το ανάχωμα προέλασης των βαρβάρων  στον τότε πολιτισμένο κόσμο, διαφυλάσσοντας την ιστορική κληρονομιά. Η πολιτισμική και οικονομική κορύφωση του Πόντου συνέβη όταν κηρύχθηκε ανεξάρτητο βασίλειο με την ονομασία «Αυτοκρατορία των Μεγάλων Κομνηνών» το 1204, και ισχύς 257 ετών. Όμως το 1453 ήρθαν δίσεκτα χρόνια με την Κωνσταντινούπολη και Παράλια Μικράς Ασίας να πέφτουν  στα χέρια των Οθωμανών, οι οποίοι με βιαιοπραγίες, λεηλασίες, σκοτωμούς, ασέλγειες σε ιερά και όσια προκαλούν μία «ιστορική γενοκτονία», που έχει γραφεί με μελανά χρώματα στο βιβλίο της Παγκόσμιας Ιστορίας. Εντούτοις, οι Μικρασιάτες Έλληνες μπόρεσαν να ορθοποδήσουν, να ξαναχτίσουν εκκλησίες, να διαφυλάξουν τον ελληνικό πολιτισμό, να τον επεκτείνουν και να γίνουν οι όψιμοι κρουνοί ενός Ευρωπαϊκού πολιτισμού. Εν συνεχεία οι Μικρασιάτες Έλληνες  το 1821 με την επανάσταση και τη σύσταση του ελληνικού κράτους το 1830 πίστεψαν σε πιθανή απελευθέρωσή τους.

  Το 1913 – 1923  δολοφονήθηκαν 353.000 Έλληνες του Πόντου από τις στρατιωτικές και παραστρατιωτικές δυνάμεις του τουρκικού κράτους, καθώς και  άλλες 500.000 ξεριζώθηκαν από την πατρώα γη. Ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου που συντελέστηκε, ορίστηκε από την ελληνική πολιτεία η 19η Μαΐου. Για 28 αιώνες, μεγαλούργησε στον Πόντο ένας απύθμενου κάλλους πολιτισμός, όχι απλώς το γένος των Ελλήνων.  Εκείνος ο πολιτισμός που χάρισε στην ανθρωπότητα την κριτική σκέψη, πάνω στην οποία βασίστηκε η επιστήμη και η έρευνα. Εκείνος ο πολιτισμός που έθεσε τα θεμέλια της πολιτικής, διαμέσου της συλλογικότητας. Η ανθρωπότητα ολάκερη χωρίς αυτόν τον λαμπρό πολιτισμό θα ήταν σκοτεινή. Εξού και η Γενοκτονία του ποντιακού Ελληνισμού δεν αφορά μόνον τους απανταχού Έλληνες αλλά, ουσιαστικότερα,  αποτελεί ειδεχθές κακούργημα απέναντι στην παγκόσμια πολιτισμική κληρονομιά. Ας θυμηθούμε τα λόγια του Χρήστου Γιανναρά: «Δεν πρόκειται για μεγαλόστομη ρητορεία. Ο ξεριζωμός του Ελληνισμού από τον Πόντο, κοιτίδα πανάρχαιη του ανθρώπινου πολιτισμού, θα είχε σήμερα το ανάλογό του, αν εξαλείφονταν οι Γάλλοι από το Παρίσι, οι Βρετανοί από την Οξφόρδη, οι Γερμανοί από τη Χαϊδελβέργη- Τι θα σήμαινε ένα τέτοιο γεγονός για τη σύνολη ανθρωπότητα, έστω και χωρίς την κτηνωδία των απαγχονισμών, των βιασμών, των ανασκολοπισμών, των πυρπολήσεων;» Η εξάλειψη του ελληνισμού από το Πόντο συνεπάγεται παντελή ποδηγέτηση μιας πολιτισμικής πρότασης ζωογόνας για την ανθρωπότητα.

Ας πιάσουμε, όμως, το νήμα της ιστορίας από το 1908, όταν και οι Νεότουρκοι με την επανάστασή τους, αφού ανέλαβαν τη διακυβέρνηση της χώρας τους, πήραν την απόφαση να εξοβελίσουν τον Ελληνόφωνο πληθυσμό από την Τουρκία. Προς τέρψη και υλοποίηση αυτού του σατανικού σχεδίου εξάλειψης του ελληνικού στοιχείου επέβαλαν δυσβάσταχτη φορολογική πολιτική για τους Έλληνες, με σφοδρές δολοφονίες και σκληρή στρατολόγηση. Ο ελληνισμός της Μικράς Ασίας υπέφερε τα πάνδεινα, όταν η ελπίδα για απελευθέρωση το 1919 αναθέρμανε τις καρδιές των ταλαιπωρημένων Ελλήνων, στιγμή κατά την οποία η Μεγάλη Ιδέα είχε πάρει σάρκα και οστά με τον ελληνικό στρατό να αποβιβάζεται στη Σμύρνη ως ελευθερωτής. Ωστόσο, οι Κασσάνδρες δεν είχαν ευχάριστα νέα, με τον ελληνικό στρατό να διαλύεται σαν τραπουλόχαρτο από τους Κεμαλικούς νεότουρκους, δραττόμενοι της ευκαιρίας οι δεύτεροι για συνέχιση του αποτρόπαιου σχεδίου τους για αφανισμό του ελληνισμού. Οι Τούρκοι, σαν μαινόμενοι ταύροι όρμησαν προς τα Παράλια της Μικράς Ασίας/Πόντο σκοτώνοντας, καίγοντας  χωρίς να αφήνουν όρθιο πίσω τους τίποτα το Ελληνικό. Οι ελληνικοί πληθυσμοί πανικόβλητοι κατέτρεξαν στη Σμύρνη να σωθούν. Για κακή τους τύχη, «αφινίασε» η εκδικητικότητα των Τούρκων καταφεύγοντας σε ανείπωτες μεθόδους βιαιότητας. Παραθέτω ιστορικά στοιχεία δια στόματος Ιατράκη Εμμανουήλ: «Στρατός, άτακτοι και ντόπιος τουρκικός πληθυσμός, κυριολεκτικά οργίασαν πάνω τους. Κατακρεούργησαν το νεομάρτυρα Μητροπολίτη Χρυσόστομο, έθαψαν ζωντανό τον επίσκοπο Μοσχονησίων, άλλο Μητροπολίτη τον πετάλωσαν σαν άλογο, ενώ από τους 450 ιερείς της περιοχής της Σμύρνης οι 374 βρήκαν τραγικό θάνατο. Από τις 45 ορθόδοξες εκκλησίες έκαψαν τις 44, ενώ τους διέφυγε η εκκλησία του Αγίου Βουκόλου, η οποία αργότερα έγινε μουσείο. Έστησαν αγχόνες στις κεντρικές πλατείες, όπου κρέμασαν πολλούς πρόκριτους, ενώ στη συνέχεια έβαλαν φωτιά στις Ελληνικές και στις Αρμενικές συνοικίες της και επακολούθησε γενική σφαγή, που είχε σκοπό να μην αφήσει τίποτα Ελληνικό πάνω στα χώματά της.»

  Ο Ελληνισμός σαν σήμερα οδύρεται. Δε λησμονεί τα πεπραγμένα. Τουναντίον η θλιβερή ιστορία των Ποντίων επιζητά τη δικαίωσή της, αποτελώντας διαχρονικό αίτημα της ελληνικής κοινότητας.